پاورپوینت دانلود تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام گروه علوم اجتماعی
تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام گروه علوم اجتماعی
درس : تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام
گروه علوم اجتماعی
واحد درسی : ۲ واحد نظری
منبع : تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام
مولف : غلامرضا سلیم
انتشارات : دانشگاه پیام نور
پاورپوینت دانلود تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام گروه علوم اجتماعی
oتاریخ تفکر اجتماعی در اسلام یکی از دروس پایه در رشته علوم اجتماعی است. این درس دارای پیش نیاز نیست . تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام به کنکاش پیرامون نقش متفکران اجتماعی مسلمان درانتقال علوم یونان باستان به جوامع شرقی مسلمان می پردازد.این مبحث دانشجو را با اندیشه متفکران مسلمانی آشنا می سازد که قبل از ظهور علم جامعه شناسیدرمورد جامعه ، ساخت و سیر تحول آن به اندیشه پرداخته و آثار ارزنده ای تولید نموده اند. این آثار از یک سو زمینه ساز رشد جامعه شناسی علمی شده است و از سوی دیگر در صد سال اخیرموجبات بیداری و آگاهی ملل اسلامی را فراهم آورده است.
تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام گروه علوم اجتماعی
اهداف کلی درس
oشناخت متفکرین مسلمان که در باب مسائل اجتماعی اندیشه نموده اند.
oوضوح بخشیدن به نقش اندیشمندان اسلامی در ایجاد دانش جدید
oآشنایی با بزرگان اندیشه که موجب بیداری ملل اسلامی شدند.
تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام گروه علوم اجتماعی
مقدمه
ویژگی علم :
oزیبایی اندیشه
oروشنایی
oابزار می سازد
oسرعت
oسازگاری با جهان
oتوانستن
oامنیت بیرونی
oچه هست
oانقلاب بیرون
oجهان آدمی
oگسترش افقی
oطبیعت ساز
oنیروی منفصل
oزیبایی عقل
ویژگی ایمان :
oزیبایی احساس
oعشق و امید
oمقصد می سازد
oجهت
oسازگاری با خود
oخواستن
oامنیت درونی
oچه باید کرد
oانقلاب درون
oروان آدمی
oگسترش عمودی
oانسان ساز
oنیروی متصل
oزیبایی روح
تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام گروه علوم اجتماعی
سه نیاز بشر امروز از نظر اقبال
.۱تعبیری روحانی از جهان
.۲آزادی روحانی فرد
.۳اصول جهانی موثر که تکامل بشری را بر مبنایی روحانی توجیه کند
ویل دورانت
oتعریف اسپنسر از تربیت سازگار کردن انسان با محیط او است.
oچنین اندیشه ای از فلسفه مکانیک برخاسته است و به پوچ گرایی می انجامد .
oانسان امروز دچار خلاء ناشی از عمق فطرت آرمانخواه است.
oبا ادبیات، فلسفه و هنر می توان این خلاء را پر کرد.
پاورپوینت دانلود تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام گروه علوم اجتماعی
جانشینی علم و ایمان
oاز نظر اسلام علم و ایمان هر دو ضرورت دارند و مکمل یکدیگر هستند.
oایمان بدون علم خرافات و جمود در پی دارد (خوارج)
oدر قرآن و در روایات علم سودمند مورد تاکید است.
oپیامبر خدا علمی را که در تحقیق در باره آن باز باشد و سودمند باشد تشویق می کند.
پاورپوینت دانلود تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام گروه علوم اجتماعی
منابع علم در اسلام
oطبیعت: طبق آیه قل انظروا فی السموات و الارض …
oتاریخ : شامل آیات قرآن در مورد اقوام و پیامبران است.
oهمچون قوم بنی اسرائیل و حضرت موسی (ع)
oبه مصداق سوره آل عمران آیه : قد خلت من قبلکم سنن فسیروا فی الارض فانظرو کیف عاقبه المکذبین
oضمیر انسان : در قرآن به آفاق(جهان بیرون) و انفس (جهان درون )اشاره شده است.
oبه مصداق سوره فصلت آیه سنریهم آیاتنا فی الافاق و فی انفسهم حتی یتبین لهم انه الحق
oکانت معتقد است دو چیز اعجاب آور وجود دارد :
.۱آسمان پر ستاره
.۲ضمیر انسان
پاورپوینت دانلود تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام گروه علوم اجتماعی
نهضت و جنبش علمی مسلمین
oدر زمان پیامبر ابهام ها پاسخ می گرفتند .
oپس از پیامبر عرب زبانان به احادیث و قرآن استشهاد می کردند:
.۱به سبب زبان واحد اختلاف کمی داشتند.
.۲از تفسیر به رای و تاویل آیات متشابه منع می کردند.
.۳درگیر جنگ بودند.
®به دلایل فوق اختلاف د رفروع دین ، عبادات و معالات بود که زود حل می شد.
oدر زمان خلافت ابوبکر بحث ها شروع شد زیرا مرز کفر و ایمان روشن نبود.
oپس از بروز اعمال نزدیکان عثمان و قیام طلحه و زبیر ، حضرت علی (ع) و ظهور خوارج و اعمال خاص معاویه اهمیت پیدا کرد.
oدر زمان حضرت علی (ع) سه فرقه وجود داشت:
.۱طرفدار علی: قبول ولایت ، طرفدار و مطیع بودند.
.۲بیطرف : مانند سعد بن ابی وقاص و عبدالله بن عمر و اسامه بن زید و غیره .
.۳ طرفدار معاویه: مخالفانی که باعث ایجاد جنگ صفین شدند . مسئله حکمیت و ایجاد خوارج که تا نیمه های قرن ۳ برای دولت ها و حکومت ها در نقاط مختلف مزاحمت ایجاد کردند.
oآرای مرجئه : اهل قبله مومن شناخته می شوند ، گناه کبیره نشانه بهشتی یا جهنمی بودن کسی نیست. عصمت خلیفه ربطی به مسلمانان ندارد ، اجماع برای خلافت کافی است ، گناه خطای او به کسی ربطی ندارد.
oمنظور این فرقه حمایت از معاویه و اخلافش بود. پس از بنی امیه اعتبار خود را از دست داد.
اندیشه مرجئه نیز جنگ صفین را در پی داشت
پاورپوینت دانلود تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام گروه علوم اجتماعی
ظهور معتزله
oبر اثر حشر و نشر مسلمانان با اقوام خارجی اندیشه های جید ایجاد شد.
oیک دسته معتقد به جبر تعز من تشاء و تذل من تشاء
oبسیاری از بزرگان و شعرا مانند شیخ محمود شبستری و ابو حدیقهو و واصل ابن عطا از طرفداران جبر بودند.
oخلفا با پیشوایان این مسلک به خشونت رفتار می کردند و جمعی از آنان را به قتل رسانیدند.
oدسته دیگر به اعتقاد پیروی از پیامبر اختیار گرا
oکارکردجبری گری در مراحل اولیه به فتوحات اسلامی انجامید.
oاما پس از فتوحات و جنگ نیز با وجود مخالفت خلفا ادامه یافت و به پیروان آنها افزوده شد.
چگونگی پیدایش معتزله
oاواخر قرن اول هجری حسن بصری معتقد بود مرتکب کبائر منافق است و از کافر بدتر است.
oمنزله بین المنزلتین : واصل ابن عطا رای وسط داشت، مرتکب کبائر را وسط مومن و کافر می دانست
oخوارج : حکم مرتکب کبائر و صغائر زن و فرزندان او مرگ است
oتابعین: مرتکبین کبائر فاسق اند وفسق منافی اسلام نیست.
پاورپوینت دانلود تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام گروه علوم اجتماعی
اصول خمسه معتزله
.۱توحید :هر چه غیر خداوند محدث است لیس کمثله شیی… .
.۲عدل: خداوند هیچگاه ورای طاقت تکلیف نمی کند لایکلف الله نفسا … .
.۳وعده و وعید: خداوند صادق است و در وعده های خود تغییر نمی دهد
.۴منزله بین المنزلتین
.۵امر به معروف و نهی از منکر : جهاد عرضه احکام خداوند بر فاسق و کافر
oولید ابن عبدالملک (۱۲۶) هجری اولین خلیفه ای بود که عقاید معتزله را پذیرفت.
oتا زمان معتصم معتزله قدرت داشتند اما متوکل با آنها مخالفت کرد.
oمعتزله واضع علم کلام هستند.